FIETSSPOREN de mooiste routes over oude spoorlijnen
INTRODUCTIE
Ze heten Vía Verde, Voie Verte of Greenway. Fiets- en wandelroutes die de sporen volgen van trein of trekschuit. Soms ook bruikbaar voor skaters en ruiters. Deze paden zijn nooit te steil en voeren door landschappen waar de heilige koe niet welkom is. Spoorloos genieten.
5X HET JUISTE SPOOR
Makkelijk fietsen door berg en dal (zelden steiler dan 3%)
Voor alle leeftijden
Grotendeels autovrij
Industrieel erfgoed
Meer dan 17.000 km aan routes
Geschiedenis
In het tweede deel van de vorige eeuw is zo’n 30% van het Europese spoorwegennet in onbruik geraakt. In de afgelopen 20 jaar zijn diverse tracés herontdekt en omgebouwd tot fiets- en wandelpaden. Op vergelijkbare wijze hebben ook jaagpaden langs kanalen en rivieren een nieuwe bestemming gekregen. Vooral in de oude industrie- en mijnbouwgebieden en ontvolkte agrarische regio’s is de trein zijn verbindende functie, voor goederen en reizigers, kwijtgeraakt. Nieuwe economische wetten verklaarden die lijntjes onrendabel en zo verdwenen ze uit het spoorboekje. Maar coalities van spoorwegliefhebbers, wandel- en fietskoepels en regionale toeristische organisaties slagen er steeds vaker in om de spoorlijnen en jaagpaden uit de vergetelheid te halen. De rails worden verwijderd en de beddingen bedekt met gravel of asfalt. Oude stationnetjes worden opgeknapt en ingericht als fietsenwinkel of café.
Geringe stijgingen
Het grote voordeel van spoorwegen en jaagpaden is dat ze nergens heel steil zijn. Zo kunnen ook gemiddeld fitte fietsers door bergachtige streken rijden. Een nadeel is wellicht dat de meeste routes voor al het langzaam verkeer toegankelijk zijn. Fietsers, wandelaars, ruiters en skaters kunnen elkaar op zonnige weekenden in het hoogseizoen in de weg zitten. In sommige landen doen de veiligheidsmaatregelen wat hysterisch aan: bij elke kruising een sluis die niet te nemen is zonder af te stappen. Veel routes gaan door matig verlichte tunnels. Fijn voor de vleermuizen, maar het kan wat claustrofobisch aanvoelen.
17.000 kilometer
Wie op internet op zoek gaat naar informatie over greenways, zoals de gangbare internationale aanduiding luidt, komt vroeg of laat uit bij www.bahntrassenradeln.de, de site van Achim Bartoschek. Deze liefhebber heeft in de voorbije jaren met bijna encyclopedische precisie het internationale spoorfietsnet in kaart gebracht. Meer dan 17.000 kilometer is inmiddels herontgonnen, ruim een kwart daarvan ligt in gidsland Duitsland.
Toplanden
Opvallend: in Spanje – toch niet het fietsland bij uitstek – wordt hard aan de groene weg getimmerd. De site www.viasverdes.com is met afstand de beste nationale internetportal, met kaarten, routebeschrijvingen, hoogteprofielen, geschiedenis, wetenswaardigheden, (ov)-verbindingen, links en video’s. In het Spaans en het Engels. De andere landen met langere routes zijn Frankrijk, Zweden, Groot-Brittannië, België, Denemarken en Italië. In de rest van Europa zijn het voornamelijk korte routes (Nederland) of staat het ‘Bahntrassenradeln’ nog in de kinderschoenen.