FIETSSPOREN   de mooiste routes over oude spoorlijnen

Routebeschrijving

​

Etappe 1 Halmstad - Lidhult (50 km)

We beginnen aan het Kattengat bij het rode slot van Halmstad. Na kleine ronde door het centrum met een paar gezellige pleinen, steken we bij de bibliotheek de Nissan over en fietsen via de hoog gelegen kerk van Snöstrop het dal van de Fyllean in, een snelstromend riviertje dat ons begeleidt naar het outdoorcentrum Simlångsdalen. Een omweg naar de Danska-waterval is beslist de moeite waard (net voor het dorp rechtsaf). Tot hier is het oude spoor mooi geasfalteerd. Via een stukje onverhard pad verlaten de routebordjes bij Ryaberg het officiële spoor en gaat het verder over een zeer rustige landweg.

Met de detailkaarten uit de brochure Banvallsleden (uit 2003!) kun je het echte spoor blijven volgen tot Lidhult, zo'n 50 kilometer van de kust. Deze variant wordt echter niet onderhouden en dat levert een paar moeilijk begaanbare stukken op en soms is het door de woekerende begroeiing lastig het spoor te vinden. 

​

Etappe 2 Lidhult – Piggaboda (70 km)

Even voorbij Loshult sturen de routebordjes je een steile onverharde houtvestersweg op die wel wat van fiets en berijder vraagt. Het alternatief is bij Loshult de asfaltweg te kiezen richting Byholma, waar de Banvallsleden weer kan worden opgepikt. Wie voor de bosweg kiest, komt door het Hästhultsskogen-natuurreservaat.

Het spoor gaat verder langs de oevers van het Bolmen-meer, over een roestige stalen brug. Een mooie stop is het nog perfect intacte station van Piksborg. Op de heuvel ernaast zijn de resten van een kasteel - waar het station zijn naam aan dankt - en een mooi uitzicht te vinden.

Op de camping van Bolmen is een van de weinige horecagelegenheden op dit deel van de route.

Bij Angelstad gaat de oorspronkelijke spoorroute rechtdoor richting Ljungby. De nieuwe routebordjes volgen een mooiere weg buitenom. Bij het schattige stationnetje van Dragaryd komen beiden sporen weer bij elkaar.

Via een paar kilometer bochtige landweg en een kaarsrecht onverhard pad door het bos, bereiken we Ljungby, het enige stadje (15.000 inwoners) aan de route in het binnenland. Veel charme heeft Ljungby niet, maar wel alle voorzieningen en een fascinerend modelspoormuseum Minivärlden (Tagcentralen), waar enthousiaste vrijwilligers de Banvallsleden in miniatuur nabouwen. Verder probeert Ljungby de sprookjes- en sagen-stad te zijn, waarvan wordt verhaald in het kneuterige Sagomuseet (check site voor Engelstalige rondleidingen). In het ommeland zijn allerlei sporen van reuzen, draken en trollen te volgen.

De 12 kilometer tussen Ljungby en Ryssby langs de doorgaande weg zijn saai en bij regen ook zwaar, want grotendeels onverhard.

Tussen Ryssby en het natuurreservaat Malaskogberg ligt een vers strak asfaltpad dat de voormalige omweg naar het zuiden overbodig maakt. Avonturiers kunnen het spoor verder volgen langs de oevers van het Tjurken-meer naar het station van Aang. De routebordjes dwingen je een paar kilometer over een redelijk drukke weg.

Etappe 3 Piggaboda – Huseby Bruk - Alshult (70 km)

Vlak voor Vislanda verlaat de route het spoortraject en beweegt noordwaarts richting Alvesta (spoorverbindingen met Hässleholm, Malmö en Kopenhagen). In de buurt van Blädingeas bereik je het hoogste punt (204m) en de waterscheiding tussen Kattengat en Baltische Zee. Het gehucht Blädinge aan de Salen is gegroepeerd rond een mooi kerkje en dito begraafplaats. Bij het haventje erachter schijnt het te spoken…

De Bannvalsleden volgt de westoevers van het Salen-meer. Ten zuiden daarvan voert een drukke weg naar de gave industriële nederzetting Huseby Bruk. Het complex is de omweg van twee kilometer meer dan waard. Op het terrein staan onder meer een ijzerfabriek, goed bewaarde arbeiderswoningen, een stijlvol landhuis en een enorme moestuin. In de oude gebouwen zijn musea, expositieruimtes, een natuurcentrum, restaurant en een café. De gebouwen zijn alleen in de zomermaanden dagelijks geopend (toegang 100 SEK). Daarbuiten mag je zonder entreebewijs over het terrein wandelen. Het vogelreservaat Huseby Maden is via een hekje aan de zuidkant van het terrein te benaderen.

Vanaf Huseby nemen we de weg richting Grimslov om een tweede gang over de drukke passage langs de oevers van de Salen te vermijden. Bij de kerk van Skatelöv pakken we de bewegwijzerde route weer op die vlak voor Torne (camping) weer met het oorspronkelijke spoor wordt samengevoegd.

De route gaat tientallen kilometers langs de oever van het Asnen-meer. Bij het gave stationnetje van Hulevik zijn wat spoorwegrelikwieën bewaard en is een aardig strandje annex picknickplaats. Even ten zuiden van Hulevik is een verrassend rotsachtig landschap en kan een uitstapje naar het uitzichtpunt op de Ramnaberg (210m) worden gemaakt. 

Tussen Ulvo en Alshult loopt het spoor over dammen en eilandjes dwars door Asnen. Dit paradijselijke  landschap - in het bijzonder voor kampeerders - behoort tot de hoogtepunten van de Banvallsleden. Alshult vervult ondanks zijn bescheiden maat een belangrijke regiofunctie en het kloppend hart van alles is het Alshult Handelsbod een combinatie van buurtwinkel, internetcafé, koffiehuis en VVV waar Quinta van Veen uit Harderwijk de scepter zwaait.

In de oude ijzergieterij, een voormalige dependance van Huseby Bruk, zit nu een luxe Bed & Breakfast. De ijzergieterij was ooit in handen van een Nederlandse industrieel die van hier een weg aanlegde naar de haven van Karlshamn. Die route heet nog steeds de Hollandarevagen en volgt gedeeltelijk de koers van de Banvallsleden.

Etappe 4 Alshult – Bilkyrkogarden – Karlshamn (50 km)

Langs de Hönshylte-fjorden gaat het verder naar het ‘stadje’ Ryd. Hier is een bijzonder uitstapje te maken naar het surrealistische autokerkhof Bilkyrkogarden (Bilkirkgarden). In het bos langs de weg naar Lönsboda vechten tientallen autowrakken uit de eerste helft van de vorige eeuw een verloren strijd tegen mos en bos.

Ten zuiden van Ryd wordt de Mörrumsam onze begeleider. Deze rivier is zeer geliefd bij zalmvissers, die je dan ook regelmatig in rubber pakken in de stroom ziet staan.

Bij station Hovmansbygd is een oude postwagon te bewonderen. Even ten westen ligt het perfect onderhouden industriële complex Ebbemala Bruk. Er is een café - met terras aan de rivier - en een jeugdherberg.

Het plaatsje Svängsta kan je ongemerkt voorbij rijden omdat de route het lager gelegen rivierdal volgt. Op de andere oever is een klein horlogemakersmuseum met café. Een paar kilometer ten oosten van Svängsta ligt het natuurreservaat Mieans Dalgang rond het Langasjön-meer waar ook een fijne camping is.

In de laatste 10 kilometer raakt de rivier plaats voor drukke wegen. Het laatste rustpunt is de kerk van Asarum met zijn parkachtige omgeving. 

Eindstation Karlshamn is geen liefde op het eerste gezicht. Wel verrassend heuvelachtig. Een van de hoogtepunten ligt aan de noordkant net buiten het centrum: de Lokstallarna, de gerestaureerde oude treinremise waar nu een theater in zit. Het centrum zelf met zijn rechthoekige stratenpatroon heeft weinig te bieden op een paar oude visserswoningen en (Nederlandse) pakhuizen aan de zuidkant na.

De haven en van Karlshamn wordt gedomineerd door een enorme spijsoliefabriek (en dat ruik je).

Op de pier zit een aardige buffetrestaurant en een bar met een houten steiger. Aan de andere kant van de baai, bij het emigrantenmonument, is het begin - of het eind - van de Banvallsleden. Voor de liefhebbers ligt daarachter verscholen in het groen het scholencomplex ontworpen door de beroemde Zweedse architect Erik Gunnar Asplund.